Menkul, değerli malları ifade etmektedir. Gayrimenkul ise taşınmaz değerli malları tanımlamak için kullanılan terimdir. Gayrimenkuller genel itibari ile arsa, bina, tarla olarak sayılabilecektir. Gayrimenkul hukuku arsa, bina, daire gibi taşınmazlar ile ilgili kuralları düzenleyen hukuk dalıdır.

            Gayrimenkuller ile ilgili uygulamada en çok açılan davalar, tapu davası, istihkak davası, kira davaları, tapu iptal davası, kamulaştırma davası, izaleyi şüyu davası, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı davalardır.

            Tapu davaları, gayrimenkul hukuku kapsamına girmektedir. Tapu davaları, hukuka aykırı olan bir işlem nedeni ile yaşanan hak kaybının giderilmesini amaçlamaktadır. Asliye hukuk mahkemeleri genel görevli mahkemelerdir. Tapu davaları, taşınmazın bulunduğu yer mahkemelerinin yetkisindedir.

            İstihkak davaları, bir taşınmazın hak sahibi olmayan kişilerce işgali durumunda açılmaktadır. İstihkak davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olup davanın açılması zamanaşımına bağlı değildir.

            Kira davası, kiracı ile kiraya veren arasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar nedeniyle açılan davadır. Kiraya verenin ve kiracının yerine getirmesi gereken sorumluluklardan imtina etmeleri halinde hak kaybına uğradığını iddia eden taraf kira davası açabilecektir.

            Kamulaştırma davaları, kamu yararı göz önünde tutularak yapılan kamulaştırma işlemi sonucunda hak kaybına uğradığını öne süren kişi tarafından açılmaktadır. Kamulaştırma yapılırken bazen kişinin haberi olmamakta ve hakkı olan taşınmaz değerini alamamaktadır. Bu durumda kamulaştırma davası açılabilecektir. Bununla birlikte, kamulaştırılmayan taşınmaza kamu yararına el atılması durumları da yaşanabilmektedir. Kamulaştırmasız el atma davası ile hak kaybına uğramanın önüne geçilmektedir.

            İzaley-i şüyu davası ile iki veya daha çok ortağı bulunan taşınmaz üzerindeki ortaklığı bitirmek amacıyla açılan davadır.

            Gayrimenkul hukuku, profesyonellik gerektiren teknik alanlardan biridir. Geniş ve ayrıntılı mevzuatı bulunan gayrimenkul hukuku ile ilgili bilinmesi gereken kanunlardan bir kısmı şunlardır:

• Türk Medeni Kanun
• İmar Kanunu
• İskan Kanunu
• Belediye Kanunu
• Büyükşehir Belediyesi Kanunu
• Türk Ticaret Kanunu
• Kat Mülkiyeti Kanunu
• Kamulaştırma Kanunu
• Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu
• Tapu Kanunu
• Orman Kanunu
• Toplu Konut Kanunu
• Gecekondu Kanunu. 4734 Kamu İhale Kanunu
• Yapı Denetim Kanunu
• Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun
• Çevre Kanunu
• Kıyı Kanunu
• Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu